Materiał nauczania w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych 723103

1.       Podstawy konstrukcji maszyn

1.1.   Bezpieczeństwo i higiena pracy

• Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska, ochrony przeciwpożarowej.
• Służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
• Nadzór nad warunkami pracy.
• Zagrożenia występujące w zakładzie pracy.
• Znaki bezpieczeństwa.
• Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń.
• Sposoby minimalizowania występowania zagrożeń na stanowisku pracy.
• Wypadki przy pracy.
• Choroby zawodowe.
• Zasady udzielania pierwszej pomocy.
• Szkolenia pracowników z zakresu BHP i PPOŻ.
• Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy.
• Podstawowe zasady BHP i PPOŻ w przedsiębiorstwie samochodowym.
• Zasady ergonomii.

1.2.   Podstawy rysunku technicznego

• Rodzaje rysunków.
• Normy obowiązujące dla rysunków technicznych.
• Arkusze rysunkowe.
• Pismo techniczne.
• Linie rysunkowe.
• Zasady rzutowania aksonometrycznego i prostokątnego.
• Przekroje i widoki.
• Zasady wymiarowania rysunków.
• Uproszczenia rysunkowe.
• Rysunek wykonawczy i złożeniowy.
• Programy komputerowe do wykonywania rysunków.
• Tolerancje i pasowania.
• Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń.

1.3.   Podstawy konstrukcji maszyn

• Klasyfikacja i charakterystyka części maszyn.
• Normalizacja części maszyn.
• Połączenia nierozłączne.
• Połączenia rozłączne.
• Charakterystyka, zastosowanie materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych.
• Materiały żelazne i ich stopy.
• Materiały nieżelazne i ich stopy.
• Materiały niemetalowe.
• Materiały eksploatacyjne.
• Rodzaje korozji.
• Ochrona przed korozją.
• Pomiary warsztatowe.
• Metody pomiarowe.
• Błędy pomiarowe.
• Klasyfikacja przyrządów pomiarowych.
• Wzorce miary.
• Przyrządy pomiarowe.
• Zasady użytkowania i przechowywania narzędzi i przyrządów pomiarowych.

1.4.   Maszynoznawstwo

• Klasyfikacja i charakterystyka maszyn.
• Maszyny i urządzenia transportowe.
• Sposoby składowania materiałów.
• Źródła energii niezbędnej do pracy maszyn.
• Elektrownie jądrowe.
• Maszyny hydrauliczne.
• Maszyny cieplne.
• Sprężarki.
• Urządzenia chłodnicze.
• Zasady użytkowania maszyn i urządzeń.
• Charakterystyka napędów.
• Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń.

1.5.   Techniki wytwarzania części maszyn i urządzeń

• Techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń.
• Odlewanie.
• Obróbka plastyczna.
• Obróbka ręczna.
• Obróbka maszynowa skrawaniem.
• Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna.
• Wykańczająca obróbka powierzchni części maszyn i urządzeń.
• Specjalne metody wytwarzania części maszyn i urządzeń.
• Narzędzia i przyrządy stosowane podczas poszczególnych metod wytwarzania.
• Kontrola jakości wykonanych prac.

2.       Przepisy ruchu drogowego w zakresie kategorii B

2.1.   Bezpieczeństwo w ruchu drogowym

• Podstawowe pojęcia dotyczące ruchu drogowego.
• Wpływ alkoholu lub innych środków na działania kierującego.
• Przyczyny wypadków drogowych.
• Wpływ stanu technicznego na bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
• Sprawdzenie stanu technicznego pojazdu.
• Oświetlenie pojazdu.
• Wyposażenie obowiązkowe pojazdu.
• Procedury postępowania podczas wypadku.
• Procedury postępowania podczas kolizji drogowej.
• Udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.
• Elementy kontrolno-pomiarowe pojazdu.
• Zakres czynności kontrolno-obsługowych

2.2.   Zasady ruchu drogowego

• Ogólne zasady ruchu drogowego.
• Szczególna ostrożność.
• Zasada ograniczonego zaufania.
• Rodzaje dróg.
• Dopuszczalne prędkości.
• Włączanie się do ruchu.
• Przecinanie się kierunku ruch pojazdów.
• Przejazd przez skrzyżowania.
• Pierwszeństwo przejazdu.
• Skrzyżowania o ruch okrężnym.
• Pionowe i poziome znaki drogowe.
• Sygnały świetlne i nadawane przez osoby kierujące ruchem.
• Przejazdy przez torowiska.
• Pojazdy uprzywilejowane.

2.3.   Jazda w różnych warunkach drogowych

• Zasady doboru i uzupełniania materiałów eksploatacyjnych.
• Obsługa codzienna pojazdu.
• Przygotowanie miejsca pracy kierowcy.
• Przewóz osób i ładunków.
• Jazda w warunkach ograniczonej widoczności
• Używanie sygnałów dźwiękowych i świetlnych.
• Ewidencja pojazdów.
• Przeglądy techniczne.
• Kategorie praw jazdy i zakres uprawnień.
• Wydawanie praw jazdy.
• Cofanie uprawnień do kierowania.
• Kontrola drogowa.
• Procedury na egzaminie wewnętrznym i państwowym.

3.       Technologia napraw pojazdów samochodowych

3.1.   Budowa pojazdu samochodowego

• Klasyfikacja, identyfikacja pojazdów samochodowych.
• Materiały konstrukcyjne stosowane w budowie podzespołów i zespołów pojazdu samochodowego.
• Własności trakcyjne pojazdów samochodowych.
• Budowa i zasada działania układu napędowego pojazdów samochodowych.
• Budowa i zasada działania układu hamulcowego pojazdów samochodowych.
• Budowa i zasada działania układu kierowniczego pojazdów samochodowych.
• Budowa i zasada działania elementów nośnych i jezdnych pojazdów samochodowych.
• Koła i ogumienie.
• Nadwozia pojazdów samochodowych.
• Podstawowe wiadomości o silnikach.
• Proces spalania w silnikach.
• Parametry pracy silnika, charakterystyka silnika.
• Układ korbowy.
• Układ rozrządu.
• Kadłuby i głowice.
• Układy zasilania silników z zapłonem iskrowym.
• Układy zasilania silników z zapłonem samoczynnym.
• Układ chłodzenia.
• Układ smarowania.
• Układy dolotowe i wylotowe.

3.2.   Diagnozowanie stanu technicznego zespołów i podzespołów pojazdu samochodowego

• Przyjęcie pojazdu do diagnostyki.
• Organizowanie stanowiska pracy do diagnostyki.
• Diagnostyka silników pojazdów samochodowych.
• Diagnostyka układów podwozia pojazdów samochodowych.
• Diagnostyka nadwozia pojazdu samochodowego

3.3.   Naprawa zespołów i podzespołów pojazdu samochodowego

• Naprawy silników pojazdów samochodowych.
• Naprawy układu chłodzenia.
• Naprawy układu smarowania.
• Naprawy układu napędowego.
• Naprawy układu hamulcowego.
• Naprawy układu kierowniczego.
• Naprawy elementów nośnych i jezdnych pojazdów samochodowych.
• Naprawy nadwozi pojazdów samochodowych

4.       Technologia napraw elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych

4.1.   Elektrotechnika i elektronika-wiadomości podstawowe

• Podstawowe pojęcia stosowane w elektrotechnice i elektronice: obwód, schemat obwodu, węzeł, gałąź, zacisk, odbiornik, wymuszenie i odpowiedź, przewodnik, prąd elektryczny, gęstość prądu elektrycznego, rezystancja, rezystywność, konduktancja, konduktywność, napięcie, zwroty prądów i napięć.
• Jednostki układu SI stosowane w elektrotechnice i elektronice.
• Elementy struktury obwodu elektrycznego.
• Prąd elektryczny, napięcie, prawa Kirchhoffa i prawo Ohma.
• Rezystancja zastępcza układu szeregowego, równoległego i mieszanego.
• Moc czynna w obwodach prądu stałego, bilans mocy czynnej, dopasowanie odbiornika do rzeczywistego źródła napięcia stałego, sprawność układu.
• Analiza obwodów prądu stałego z wykorzystaniem symulacji komputerowej.
• Budowa i zasada działania elementów reaktancyjnych – cewki indukcyjnej i kondensatora.
• I i II prawo Kirchhoffa oraz prawo Ohma dla obwodów prądu sinusoidalnego.
• Analiza obwodów prądu sinusoidalnego z wykorzystaniem symulacji komputerowej.
• Budowa i zasada działania elementów półprzewodnikowych oraz optoelektronicznych.
• Parametry i charakterystyki elementów półprzewodnikowych i optoelektronicznych.
• Funkcje i obszary zastosowań elementów półprzewodnikowych i optoelektronicznych.
• Budowa, zasada działania, parametry, charakterystyki i obszary zastosowań wzmacniaczy.
• Budowa, zasada działania, parametry, charakterystyki i obszary zastosowań układów prostowniczych, stabilizacyjnych i zasilających.
• Szacowanie wartości parametrów wzmacniaczy, prostowników, stabilizatorów, zasilaczy i generatorów.
• Wpływ elementów i podzespołów na pracę analogowych układów elektronicznych.
• Dobór analogowych układów elektronicznych w zależności od warunków eksploatacyjnych.
• Zasada działania, parametry, charakterystyki i obszary zastosowań bramek logicznych.

4.2.   Wyposażenie elektryczne i elektromechaniczne pojazdów samochodowych

• Źródło napięcia i źródło prądu;
• rodzaje samochodowych instalacji elektrycznych;
• zabezpieczenia nadprądowe samochodowych instalacji elektrycznych;
• wykorzystanie przekaźników w elektrycznych instalacjach samochodowych;
• budowa i zasada działania zaworów elektromagnetycznych;
• układ zasilania elektrycznego pojazdów;
• statyczne źródła energii elektrycznej-akumulatory, ogniwa;
• trójfazowa prądnica prądu przemiennego-alternator;
• regulatory napięcia alternatorów;
• system rozruchu silników spalinowych..

4.3.   Wyposażenie elektroniczne pojazdów samochodowych

• Układ zapłonowy-budowa i zasada działania.
• Oświetlenie pojazdów samochodowych-rodzaje, parametry techniczne.
• Urządzenia kontrolno-pomiarowe, przeznaczenie i podział..
• Czujnik deszczu oraz czujnik zmierzchu.
• Tachografy.
• Systemy sterowania silnikami ZI ZS, turbodoładowanie.
• Instalacje gazowe w pojazdach samochodowych.
• System OBD.
• Układy regulacji dynamiki jazdy - abs, asr, system stabilizacji toru jazdy, elektroniczna regulacja amortyzatorów.
• Układy zwiększające komfort jazdy-ogrzewanie i klimatyzacja, elektryczne podnoszenie szyb i dachu oraz elektryczna regulacja siedzeń, elektryczna regulacja lusterek, centralne blokowanie drzwi, elektroniczne sterowanie skrzynią przekładniową i sprzęgłem.
• Układy bezpieczeństwa biernego-poduszki boczne i kurtyny gazowe, poduszki kompaktowe, pirotechniczne napinacze pasów.
• Układy ochrony przed kradzieżą-immobilazery z transporderem, dodatkowe instalacje alarmowe

5.       Działalność gospodarcza w branży samochodowej

5.1.   Podstawy działalności gospodarczej

• Przepisy prawa regulujące podejmowanie działalności gospodarczej.
• Rodzaje przedsiębiorstw.
• Dokumentacja dotycząca podejmowania i zamykania działalności gospodarczej.
• Rejestrowanie firmy.
• Obowiązki pracodawcy i pracownika.
• Szkolenia pracowników.
• Opodatkowanie działalności gospodarczej.
• Ochrona danych osobowych.
• Tajemnica służbowa.
• Etyka zawodowa.
• Odpowiedzialność służbowa i karna.
• Przedsiębiorstwa w branży samochodowej.
• Charakterystyka przedsiębiorstwa samochodowego.
• Marketing w przedsiębiorstwie samochodowym.
• Optymalizacja działalności przedsiębiorstwa.
• Przykłady współpracy przedsiębiorstw w branży motoryzacyjnej.

5.2.   Działalność gospodarcza w branży motoryzacyjnej

• Charakterystyka przedsiębiorstwa samochodowego.
• Przepisy prawne dotyczące BHP, ochrony środowiska, racjonalnej gospodarki materiałami i surowcami.
• Dokumentacja funkcjonująca w przedsiębiorstwie samochodowym.
• Biuro obsługi klienta.
• Urząd Dozoru Technicznego.
• Stacja kontroli pojazdów.
• Organizacja procesu obsługowo-naprawczego.
• Dokumentowanie i rozliczanie procesu obsługowo-naprawczego.

6.       Język obcy w branży samochodowej

6. 1.  Język obcy w branży motoryzacyjnej

• Terminologia nazw i pojęć z branży samochodowej.
• Zwroty grzecznościowe stosowane podczas rozmowy z klientami.
• Rozmowy dotyczące podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w języku obcym.
• Zasady prowadzenia i utrzymywania kontaktów z klientami i kontrahentami w języku obcym.
• Korespondencja dotycząca zadań zawodowych.
• Dokumentacja pojazdu samochodowego w języku obcym.
• Zasady posługiwania się słownikami technicznymi.
• Objaśnianie poleceń stosowanych w przyrządach diagnostycznych wyrażanych w języku obcym.
• Opracowywanie krótkich tekstów pisemnych dotyczących wykonywania zadań zawodowych.
• Wypełnianie dokumentów urzędowych związanych z wykonywaniem zadań zawodowych.
• Obcojęzyczne źródła informacji zawodowych